Zoneregeling voor de warmtepomp

In principe is een zoneregeling in combinatie met een warmtepomp niet veel anders dan voor een cv-ketel of stadsverwarming. Het is wel van belang op welke warmtepomp u wilt gaan regelen. Het kan zijn dat bij uw type warmtepomp een buffervat noodzakelijk is.

Een warmtepomp kan weersafhankelijk met een buitenvoeler worden geregeld. Bij een CV-ketel komt dit nog wel voor. Bij een warmtepomp is een dergelijke regeling vaak standaard. De buitentemperatuur bepaalt in dat geval hoe hoog de aanvoertemperatuur wordt. Wij zijn geen voorstander van een dergelijk geregeld systeem, maar eerder voor een per ruimte aanwezige ruimtethermostaat, waarmee u de temperatuur in de diverse ruimtes onafhankelijk van elkaar kunt regelen op tijd en temperatuur.

Ongewenste situaties bij een naregeling

Bij een naregeling kan het gebeuren, dat alle groepen op de verdeler(s) van de vloerverwarming dicht staan. De thermsotaten in de diverse ruimtes sturen de stelmotortjes op de groepen van de vloerverwarmingsverdeler en het kan gebeuren dat alle groepen tegelijk dicht worden gezet.

Een zoneregeling met aan/uit-contact kan nu de warmtepompcompressor uitschakelen, de circulatiepomp blijft draaien. Die situatie is niet bij alle soorten warmtepomp wenselijk. De compressor kan ook nog in enige tijd nadraaien met het gevolg dat de warmtepomp in stopring gaat.

Buffervat en bypass

Van belang bij een warmtepomp met zoneregeling is dat er ook een systeemvat en bypass worden gemonteerd. Een buffervat van ca 20 liter is al voldoende. Dat kan bij geringe vermogens van 6 tot 8 kilowatt een doorstroomvat in de retourleiding zijn. Een bypass (een drukgeregelde overstort) gaat dan bij het dichtlopen van de groepen open. Het warme water uit de warmtepomp stroomt nu via de bypass en het buffervat terug naar de warmtepomp. Wanneer het buffervat met warm water vol is constateert de warmtepomp dat de retourtemperatuur oploopt en ook de aanvoertemperatuur stijgt. Zodra de stooklijntemperatuur is bereikt, schakelt de compressor uit. De circulatiepomp blijft bij draaien via de bypass en het buffervat.

Het minimum vermogen van de warmtepomp is bepalend voor de grootte van het buffervat. Bij een modulerende warmtepomp van 8 kW is een buffervat in de retour van ca 20 liter al voldoende. De buffergrootte is ca 10 tot 20 liter per kilowatt warmtepompvermogen. Bij een aan/uit-warmtepomp is het buffervat groter dan bij een modulerende warmtepomp. Het buffervat met aansluitingen aan boven- en onderkant is vergelijkbaar met een expansievat.

Het buffervat is een belangrijk onderdeel in de gehele installatie met een warmtepomp. Het moment van warmteproductie en -verbruik vinden eigenlijk nooit tegelijk plaats. Door een buffervat te gebruiken, kun je op elk gewenst moment warmte tappen zonder dat de warmtepomp direct hoeft bij te springen. Zo hoeft deze tijdens piekmomenten niet ineens alle vraag te produceren, maar is er voor het afgiftesysteem wél direct warmte beschikbaar. Bij een hygiënebuffer werkt dat voor zowel warm tapwater als verwarming. 

Het vermogen van de opwekker kan door het gebruik van een buffervat veelal een stuk lager gekozen worden

Zo kan de warmtepomp doen waar hij goed in is (verwarmen) en de regeling ook (comfort in de woning regelen).

Een automatische bypassregeling, AVDO van Danfoss is een veelgebruikt bypass.

Er is al een zoneregeling aanwezig

Wanneer er bij het vervangen van een cv-ketel door een warmtepomp al een zoneregeling aanwezig is kan een probleem ontstaan wanneer een buffervat ontbreekt. Ook in woningen met een warmtepomp is niet altijd een buffervat aanwezig. Soms werd een radiator of vloerverwarming dan als buffer gebruikt. Moet er nadien een zoneregeling (naregeling) worden gemonteerd, dan adviseren we om ook eerst een buffervat en bypass te monteren.  

Diverse zoneregelingsmogelijkheden

Afhankelijk van het type warmtepomp is het van belang hoe een zoneregeling wordt gebruikt.

  • Bij Daikin draait de warmtepomp standaard op de stooklijn, er kan gekozen worden om een externe thermostaat aan te brengen.
  • Bij Nibe is er geen koppeling tussen warmtepomp en naregeling aanwezig. De fabrikant adviseert om de zoneregeling los te laten functioneren en de warmtepomp altijd op de stooklijn, via een buffervat en bypass. De handleiding van de warmtepomp biedt wel een mogelijkheid om een aan/uit-thermostaat of maakcontact van de zoneregeling op warmtepompen van Nibe aan te sluiten.
  • Een bypass is essentieel bij een warmtepomp met zoneregeling.

Zoneregeling zonder buffervat

Er zijn fabrikanten van warmtepompen die een eigen naregeling aanbieden waarbij geen buffervat nodig is. Zo werkt bijvoorbeeld Itho Daalderop met een eigen zoneregeling Autotemp alleen voor de WPU-bodemwarmtepompen. Remeha levert voor de lucht/water-warmtepompen de EVA-box, die ook de warmte over groepen stuurt zodat de warmtepomp z’n draaicyclus kan afmaken.

Het is dus van belang om vooraf te controleren of een gewenste zoneregeling ook daadwerkelijk op uw warmtepomp kan worden toegepast bijvoorbeeld zoals hieronder:

Hoe werkt een warmtepomp zie hier: